Pracodawca zgodnie z art. 94 Kodeksu pracy jest obowiązany zapewniać bezpieczne i higieniczne warunki pracy oraz prowadzić systematyczne szkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Obowiązki, o których mowa w art. 211 KP (m.in. odbywanie szkoleń bhp) w zakresie określonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę, ciążą również na osobach fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę, a także na osobach prowadzących na własny rachunek działalność gospodarczą, w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę lub inny podmiot organizujący pracę.
UWAGA (art. 2373 KP)
Nie wolno dopuścić pracownika do pracy, do której wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności, a także dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy.
W związku z tym, pracodawca jest obowiązany zapewnić przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie. Jednocześnie pracodawca jest także obowiązany odbyć szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków, które to szkolenie powinno być okresowo powtarzane. Szkolenia BHP odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy. Szkolenie może być organizowane i prowadzone przez pracodawców lub, na ich zlecenie, przez jednostki organizacyjne prowadzące działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
Rodzaje szkoleń
Szkolenie jest prowadzone jako szkolenie wstępne i szkolenie okresowe.
Szkolenie wstępne jest przeprowadzane w formie instruktażu według programów opracowanych dla poszczególnych grup stanowisk i obejmuje:
szkolenie wstępne ogólne, zwane dalej "instruktażem ogólnym",
szkolenie wstępne na stanowisku pracy, zwane dalej "instruktażem stanowiskowym".
UWAGA:
Instruktaż ogólny odbywają, przed dopuszczeniem do wykonywania pracy, nowo zatrudnieni pracownicy, studenci odbywający u pracodawcy praktykę studencką oraz uczniowie szkół zawodowych zatrudnieni w celu praktycznej nauki zawodu.
Szkolenie okresowe odbywają:
osoby będące pracodawcami oraz inne osoby kierujące pracownikami, w szczególności kierownicy, mistrzowie i brygadziści;
pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych;
pracownicy inżynieryjno-techniczni, w tym projektanci, konstruktorzy maszyn i innych urządzeń technicznych, technolodzy i organizatorzy produkcji;
pracownicy służby bezpieczeństwa i higieny pracy i inne osoby wykonujące zadania tej służby;
pracownicy administracyjno-biurowi i inni nie wymienieni w pkt 1-4, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy.
UWAGA:
Pierwsze szkolenie okresowe osób zatrudnionych na stanowiskach wymienionych w pozycji pierwszej przeprowadza się w okresie do 6 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach, natomiast osób zatrudnionych na stanowiskach pozostałych - w okresie do 12 miesięcy od rozpoczęcia pracy na tych stanowiskach.
Szkolenie okresowe pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych przeprowadza się w formie instruktażu, nie rzadziej niż raz na 3 lata, a na stanowiskach, na których są wykonywane prace szczególnie niebezpieczne, nie rzadziej niż raz w roku. Odbycie instruktażu ogólnego oraz instruktażu stanowiskowego pracownik potwierdza na piśmie w karcie szkolenia wstępnego, która jest przechowywana w aktach osobowych pracownika. Natomiast potwierdzeniem ukończenia z wynikiem pozytywnym szkolenia okresowego jest zaświadczenie wydane przez organizatora szkolenia.
Podsumowanie:
Nie wolno dopuścić pracownika do pracy, gdy nie ma stosownego szkolenia BHP.
Pracodawca jest także obowiązany odbyć szkolenie BHP.
Szkolenia BHP odbywają się w czasie pracy i na koszt pracodawcy.
Od osoby prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą (samozatrudnienie), w przypadku zawierania umowy cywilnej ze zleceniobiorcą można wymagać poddania się badaniu lekarskiemu lub szkoleniu w zakresie bhp.*
*Państwowa Inspekcja Pracy w swym piśmie (sygn. GNP/426/4560-364/07/PE) - opublikowanym w dzienniku "Rzeczpospolita" nr 174 z dnia 27 lipca 2007 r. - stwierdza, iż w przypadku "jeżeli rodzaj wykonywanej pracy, stopień zagrożeń związanych z warunkami pracy lub przebiegiem procesów jest tak znaczny, że wskazane jest, aby nawet do doraźnego wykonywania tych prac lub przebywania w tych warunkach były dopuszczane wyłącznie osoby fizyczne mające odpowiedni stan zdrowia i przeszkolone w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, to pracodawca lub inny podmiot organizujący pracę może wymagać od osoby, z którą zawiera umowę cywilnoprawną (będącą podstawą wykonywania pracy przez samozatrudniającego), poddania się badaniu lekarskiemu lub szkoleniu w zakresie bhp. Wówczas osoba ta ma na podstawie art. 211 Kodeksu pracy obowiązek odbyć szkolenie i poddać się badaniom lekarskim. (...) Umowa łącząca podmioty może (i powinna) określać wszystkie kwestie dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy. Jeśli bowiem obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy nie będzie zrealizowany właściwie, to podmiotem odpowiedzialnym będzie pracodawca (lub przedsiębiorca niebędący pracodawcą)."
02-554 Warszawa
Al. Niepodległości 138 lok. 6