Odpowiedzialność pracownika urzędu skarbowego za błędy

Czy pracownik urzędu skarbowego odpowiada za błędy wobec przedsiębiorcy.

Ustawa z dnia 20 stycznia 2011 r. o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa określa zasady odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych wobec Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub innych podmiotów ponoszących odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przy wykonaniu władzy publicznej, za działania lub zaniechania prowadzące do rażącego naruszenia prawa. Przy czym ustawa traktuje wykonywanie władzy publicznej bez podstawy prawnej na równi z wykonywaniem tej władzy z rażącym naruszeniem prawa.

Zgodnie z przedmiotową ustawą pod pojęciem funkcjonariusza publicznego rozumie się osobę działającą w charakterze organu administracji publicznej lub z jego upoważnienia albo jako członek kolegialnego organu administracji publicznej lub osobę wykonującą w urzędzie organu administracji publicznej pracę w ramach stosunku pracy, stosunku służbowego lub umowy cywilnoprawnej, biorąc udział w prowadzeniu sprawy rozstrzyganej w drodze decyzji lub postanowienia przez taki organ.

Oznacza to, że funkcjonariuszem publicznym jest również każdy pracownik zaangażowany w analizę sprawy i przygotowanie projektów rozstrzygnięć, w tym pracownik organu skarbowego.

Odpowiedzialność funkcjonariusza publicznego na zasadach określonych w ustawie następuje w przypadku, gdy na mocy prawomocnego orzeczenia sądu lub ugody zostało wypłacone przez podmiot odpowiedzialny odszkodowanie za szkodę wyrządzoną przy wykonywaniu władzy publicznej z rażącym naruszeniem prawa, rażące naruszenie prawa zostało spowodowane zawinionym działaniem lub zaniechaniem funkcjonariusza oraz zostało stwierdzone w sposób wskazany w ustawie (poprzez wydanie określonych w art. 6 ustawy rozstrzygnięć w postępowaniach). Jednocześnie odpowiedzialność poniesiona na zasadach określonych w przedmiotowej ustawie wyłącza przewidzianą w przepisach odrębnych odpowiedzialność majątkową funkcjonariuszy wobec podmiotu odpowiedzialnego.

Ustawa przewiduje obowiązek złożenia przez kierownika podmiotu odpowiedzialnego, który wypłacił odszkodowanie, wniosku do prokuratora okręgowego o przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego, którego celem jest ustalenie funkcjonariusza odpowiedzialnego za wyrządzenie szkody oraz wytoczenie przeciw funkcjonariuszowi powództwa o odszkodowanie, wprowadzając jednocześnie sankcję karną za niedopełnienie wskazanego obowiązku.

Wysokość odszkodowania, ustalana do zapłaty przez funkcjonariusza odpowiedzialnego za szkodę powinna odpowiadać wysokości odszkodowania wypłaconego przez podmiot odpowiedzialny, jednak nie może przewyższyć dwunastokrotności miesięcznego wynagrodzenia przysługującego funkcjonariuszowi publicznemu, z wyjątkiem przypadków, gdy funkcjonariusz dopuścił się działania lub zaniechania z winy umyślnej, wówczas ponosi odpowiedzialność do pełnej wysokości odszkodowania.

Reasumując:

Regulacje zawarte w przedmiotowej ustawie mają ścisły związek z działalnością m.in. urzędu skarbowego oraz istotne znaczenie dla podejmowanych rozstrzygnięć w sprawach prowadzonych wobec przedsiębiorców. W szczególności dotyczy to decyzji administracyjnych oraz innych rozstrzygnięć wobec przedsiębiorcy oraz osób trzecich. Każda prowadzona sprawa przez organ skarbowy powinna mieć swego rodzaju „metryczkę”, która jasno określa, który pracownik zaangażowany był w analizę sprawy i przygotowanie projektów rozstrzygnięć. Powyższe unormowania prawne umożliwiają ewentualne dochodzenie roszczeń przez osobę/firmę poszkodowaną.

Mając powyższe na uwadze należy uznać, że wspomniana ustawa może stanowić swoiste „okno na świat” dla przedsiębiorców.